تئوری حسابرسی ایان دنیس- نشر نگاه دانش

اثر ایان دنیس-ترجمه دکتر غلامرضا کرمی،دکتر حامد عمرانی و امید آخوندی

این اثر ترجمه ی کتاب Auditing Theory چاپ سال ۲۰۱۵ به قلم ایان دنیس میباشد. دنیس بحث پرسشگری در حوزه حسابداری و حسابرسی را با رساله دکتری خویش تحت عنوان «بررسی فلسفی در چارچوب مفهومی حسابداری در سال ۲۰۰۶ آغاز نمود و در سال ۲۰۱۵ کتاب تئوری حسابرسی خود را از طریق انتشارات Routledge منتشر نمود رویکردی که دنیس در کتاب خود به کار گرفته رویکرد «پرسشگری در مفاهیم و بدیهیات حسابرسی است موضوعی که بسیاری از پژوهشگران و افراد حرفه ای به آن توجه چندانی ندارند. دنیس با اشاره به حوزه هایی از پرسشگری به عنوان فلسفه حسابرسی، یعنی «پرسشگری مفهومی توجیهاتی را برای پژوهشگران در خصوص تئوری حسابرسی ارائه می کند. در همین راستا هایدگر معتقد است فلسفه چیزی نیست به جز پرسشگری در مورد مسائل و امور بنیادین اگر بخواهیم واقعاً تفکر کنیم و با به حقیقت نابل شویم باید بیاموزیم که چگونه درست بپرسیم بپرسیم نه برای اینکه به تفکر نزدیک شویم بلکه بپرسیم چون تفکر همین پرسیدن است. تفکر باید از طریق پرسشگری مداوم به راه خود ادامه دهد و صرفاً دل به پاسخ ها خوش نکند، در غیر این صورت خودش را نفی کرده است» (لطفی، ۱۳۸۷) با توجه به اینکه این کتاب هر دو حوزه «فلسفه» و «تئوری حسابرسی را مورد توجه قرار می دهد. عنوان این کتاب میتواند فلسفه و تئوری حسابرسی نیز باشد.

دنیس در کتاب خود به منظور پرسشگری مفاهیم و بدیهیات حسابرسی از فلسفه تحلیلی استفاده می کند. توجه فیلسوفان تحلیلی بیشتر معطوف به مسائل مربوط به منطق زبان تئوری های معرفت و معرفت شناسی دانش های مختلف از جمله فلسفه علم فلسفه اخلاق فلسفه سیاست و فلسفه دین است. فلسفه تحلیلی ورزش عقل در یک حوزه خاص است و اگر شیوه عقل در طبیعت شخص رسوخ کند، هیچ آموزه و نهادی مصون از بازنگری انتقادی نخواهد بود. میراث ماندگار فلسفه تحلیلی برای فلسفه این بود که فلسفه را در برابر علم دارای دو کار کرد دانست. یکی اینکه با تحلیل مفهومی واژگان علم مدعای علم را روشن کند و با نقادی آن مانع اسطوره سازی در علم شود. دیگر آنکه نقش مکمل را برای علم ایفا کند؛ یعنی به مطالعه عناصری از شناخت بشری بپردازد که قابل مطالعه تجربی نیستند؛ یعنی مثلاً اگر در فیزیک دانشمندان به تبیین و توضیح قوانین مربوط به حرکت نور و مانند آنها می پردازند، فیلسوف به تحلیل ساختار شاکله مفهومی بپردازد. و یا فرآیند شناخت حسی را توضیح دهد کاری که مثلاً راسل در رابطه با علم ما به عالم خارج انجام می دهد و تحلیلی فلسفی از مفهوم داده حسی به دست میدهد یعنی میکوشد نشان دهد که مؤلفه نهایی داده حسی تا چه حد قائم به ذهن و تا چه حد مربوط به خارج است