تئوری های سازمان و مدیریت جلد اول نوشته دکتر سرشت

تئوری های سازمان و مدیریت جلد اول نوشته دکتر سرشت-نشر دوران

از تجددگرایی تا پسا تجددگرایی

جلد اول؛تجدد گرایی و مدرنیزم

کتاب فقط شامل چند نظریه نیست در ابتدا دارای مقدمه ای است که با استفاده از آن می توان به چارچوبی برای دسته بندی تئوری ها دست یافت. مقدمه از کتاب اسکات (1993 Soot که به عنوان محققی با سابقه و صاحب نام در زمینه سازمان و مدیریت از ژرف نگری خاصی برخوردار است – برگرفته شده است که سازمان را با نگرش از سه دیدگاه عقلایی قانونی، طبیعی و نظام مند یا نظام گرا تعریف میکند. در این مقدمه محور یا ویژگی هایی برای هر یک از نگرشها مشخص شده است و سپس آن ویژگی ها برای تقسیم بنادی تعدادی از نظریه ها بکار رفته اند میتوان نظریه هایی مانند بوروکراسی و بر و سازماندهی فایول را از جمله دیدگاه های عقلایی – قانونی تئوریهایی با مفاهیم اظهار شده از سوی چستر بارنارد را در زمره دیدگاه های طبیعی و نظرگاه های لارنس و لورش و تامپون را از شمار دیدگاه های نظام گرا و نظام مند محسوب کرد از چارچوبهای دیگری که ضمن دو مبحث انتهایی کتاب از دیدگاه مورگان و فیفر عرضه شده اند نیز می توان برای تقسیم بندی نظریه ها سود جست.

اما نکته قابل توجه اینکه برخی تئوریها را میتوان برای تلفیق و نه تفکیک دیدگاه های محققان و نظریه پردازان بکار برد. برای مثال هر چند رویکردهایی مانند آن چه بوسیله لارنس و لورش عرضه میشوند هویت و عنوانی ویژه خود دارند در عین حال بیانگر کارایی کاربرد دیدگاه های بنیادین محققان متفاوت در شرایط خاص خود است. نظریه های تامپسون و اتزیونی را نیز میتوان از نظریه های تلفیقی به شمار آورد.

مبحث انتهایی کتاب چارچوبی برای نقد نظریه های قبلی به دست می دهد اما کلاً هدف کتاب محول کردن نقد نظریه ها به استفاده کنندگان از آن است. استفاده کنندگان کتاب با بهره گرفتن از تحقیقات و تجربیات ارزشمند خود بخوبی میتوانند این نظریه ها را به نقد بکشند. با این وجود برخی از نظریه های بعدی نیز صريحاً يا بطور ضمنی نقد نظریه های قبلی را در خود جای داده اند.

برای مثال دارندگان دیدگاه طبیعی نسبت به سازمان دارندگان دیدگاه عقلایی – قانونی به مجموعه های انسانی را با استناد به دلایلی مشخص ساده اندیش تلقی کرده اند و دارندگان رویکرد نظام گرا دارندگان هر دو دیدگاه نسبت به سازمانها را یکسونگر دانسته اند و بالاخره افرادی مانند سیلور من با انگشت

نهادن بر جنبه هایی اساسی در دیدگاه نظام گرایان نظریه های آنان را برای توضیح نظام های اجتماعی ناکافی دانسته اند بنابراین از نظریه های مناسب نیز می توان برای انتقاد از نظریه های دیگر با پی بردن به زوایای پنهان آنها بهره مند شد.