کتاب بررسی تطبیقی مبانی قانونی از جعفر باباخانی

کتاب بررسی تطبیقی مبانی قانونی

نظارت مالی و حسابرسی مستقل در بخش عمومی اثر جعفر باباخانی( انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی)

هدف از تألیف و تدوین این کتاب بررسی تطبیقی نظامهای حسابرسی و نظارتی مستقل حاکم بر تحصیل مصرف و بکارگیری منابع عمومی به منظور دستیابی به یک الگوی حسابرسی و نظارتی مستقل است. برای این منظور تعداد درخور ملاحظه ای از قوانین حسابرسی و نظارتی مستقل حاکم بر نهادهای عمومی کشورهای عضو دیوان محاسبات بین المللی موسوم به اینتوسای که همزمان و حسب مورد عضو نهاد حسابرسی مستقل قاره ای مربوط به کشور خود نیز بودند انتخاب گردید. به رغم این که قوانین حسابرسی و نظارتی این کشورها با عناوین خاصی در کشور خود بکار گرفته می شوند اما در این کتاب و به منظور رعایت یکنواختی در امر بررسی تطبیقی این قوانین از آنها با عنوان قانون دیوان محاسبات یاد شده است.

در این بررسی تطبیقی که با هدف دستیابی به یک الگوی نظارتی مستقل انجام شده است، قوانین دیوان محاسبات تعدادی از کشورهای منتخب از پنج قاره جهان به صورت تصادفی و به نحوی انتخاب شده است که کم و بیش اعضایی از هر یک از قاره های پنج گانه در آن حضور داشته باشند. پس از دسترسی به قوانین دیوان محاسبات کشورهای قاره های اروپا، آسیا، آمریکا، آفریقا و اقیانوسیه احکام کلیدی و نظارتی آنها استخراج و بر اساس روش تحلیل تطبیقی با یکدیگر مقایسه و مورد تحلیل قرار گرفت. به بیان دیگر قطع نظر از نحوه نگارش احکام نظارتی پیش بینی شده در قوانین مورد بررسی ابتدا وجوه تشابه و تفاوت احکام کلیدی و تأثیر گذار در نظام حسابرسی و نظارتی منظور در این قوانین استخراج گردید. پس از آن وجوه تشابه و تفاوتهای یاد شده از یک سو بر حسب کشور به کشور و از سوی دیگر قاره به قاره مقایسه و نتایج حاصل از بررسی احکام کلیدی حسابرسی و نظارتی مستقل این کشورها تحلیل گردید.

در فصل پایانی این بررسی تطبیقی احکام کلیدی و تأثیر گذار در یک نظام حسابرسی و نظارتی مستقل حاکم بر فعالیتهای نهادهای بزرگ بخش عمومی که اساساً از طریق دیوان محاسبات کشورها اعمال میشود به صورت یکپارچه در جدولی ارائه گردید. پس از آن احکام کلیدی نظارت و حسابرسی مستخرج از قانون دیوان محاسبات کشور مصوب سال ۱۳۶۱ و اصلاحات و تغییرات بعدی آن برای مقایسه در همان جدول منعکس شد تا وجوه تشابه و تفاوت احکام کلیدی یاد شده در این مقایسه مشخص شود. در فرایند این بررسی تطبیقی و مقایسه وجوه تشابه و تفاوت احکام کلیدی پیش بینی شده در مقررات حسابرسی و نظارتی دیوان محاسبات کشورمان با قوانین دیوان محاسبات کشورهای منتخب از پنج قاره جهان الگویی حاوی احکام کلیدی یک نظام حسابرسی و نظارتی مستقل بر مبنای ویژگیهای محیطی ایران به دست آمد.